بازگشت

مراد و وظيفه مريد نسبت بمراد :

بكف گر زلف دلداري نداري كم از گبري كه زناري نداري

( صحبت لاري )

مگو كا صحاب دل رفتند و شهر عشق شد خالي

جهان پر شمس تبريز است كو مردي چو مولانا

مراد يگانه اي است والا و منظور نظر حق تعالي

كه بيماري عاشقان سوخته را شفا ميبخشد و جراحات دل سوختگان را مرهم مينهد اوست كه مس قلب طالبان را طلا ميگرداند و هم اوست كه در تاريكي هاي راه حقيقت چراغ دل صوفيان را روشن ميكند و رهروان طريقت را به كشتي نجات و خوشبختي رهنمون ميگردد اوست كه انسان كامل است و جهان علم و معرفت الهي پيرامون محور وجود او ميچرخد .

كشتي بحر پيمايان صفا را نوح است و باده پيمايان وفا را مايه تجليات و فتوح از پا افتادگان را دستگير و روندگان را رساننده و هم اوست كه صاحب جميع كمالات است .

مولوي ميفرمايد :

آن رهـي كـه بـارهـا تـو رفتـه اي بي قلاوز اندر آن آشفته اي

پس رهي كان را نديدستي تو هيچ همن مرو تنها ز رهبر سر پيچ

امام جعفر صادق عليه السلام ميفرمايد :

و يخرج احدكم فراسخ فيطلب لنفسه دليلاً و انت بطرق اسماء اجهل منك بطرق الارض فاطلب لنفسك دليلاً .

يعني : هر يك از شما چند فرسنگ از شهر خارج شود براي خود راهنمائي ميجويد ، تو كه به راههاي آسمان از راههاي زمين نادان تري براي خود راهنمايي بجو .

حضرت مولانا جلال الدين رومي ميفرمايد :

پير را بگزين كه بي پيران سفر هست ره پر آفت و خوف و خطر

گـر نباشـد سايه پيراي فضول بـس تـرا آشفتـه دارد بانگ غول

صوفي وقتي طبيب خود را شناخت يا بهتر است بگوئيم مريدي كه مراد خود را يافت و دلش را باو سپرد بايد پاس حقوق مراد را نگهدارد هر چند هر كسي كه نتواند احترام و پاس حقوق مراد را نگهدارد نميتواند احترام پاس و حقوق پروردگار را نگاه دارد .

( من ضيع الرب الادني لم يصل الي الرب الاعلي )

يعني : اگر هر كه حقوق پروردگار را مربي خود ( مراد ) را تباه سازد به پروردگار بزرگ نميرسد يا بزبان ساده تر كسي كه حق مريدي بجا نياورد از پروردگار بزرگ بهره اي نخواهد گرفت .

قطع اين مرحله بي همرهي خضر مكن ظلماتست به ترس از خطر گمراهي

بنابراين در مراحل سير و سلوك براي سالكان مسائل و گرفتاري هايي پيش ميآيد كه فقط با همت پير از ميان ميرود و بس ، چون فقير دائماً در حال آزمايش و امتحان است ، بنابراين مراد براي جستجو از حالات مريد آزمايش ها پيش آرد ، مريد بايد صبر پيشه كند و بداند كه هدف مراد شناساندن او به اوست .

هيچ نكشد نفس را جز ظل پير دامن اين نفس كش را سخت گير

( مولوي )

بايد با خود بگويد بر آستان دوست يا جان دهم يا بمقصود رسم و توفيق در ملازمت و خدمت مراد است و بس .

ابو عثمان حيري در خدمت شاه كرماني رحمت الله عليه بقصد زيارت ابو حفض حداد به نيشابور آمد و فريفته او شد ، هنگام مراجعت از شاه كرماني اجازه توقف خواست و هنوز جوان ابوحفض او را نزد خود براند و فرمود كه نبايد بمجلس ما بيائي .

ابو عثمان تصميم قطعي گرفت كه بر در خانقاه او گودالي بكند و در آنجا بنشيند و بيرون نيايد تا وقتيكه ابو حفض او را اجازه دهد و بخود بخواند . چون ابوحفض اين كمال ارادت و صداقت را در او ديد او را بخواند و محبت فرمود و از محارم خود ساخت و دختر خود را بعقد او در آورد و او را بخلافت خود نصب كرد .

هلـه نوميـد نباشـي كه ترا يار براند اگر امروز بـرانـد نـه كـه فردات بخواند

در اگر بر تو بندد مرو صبر كن آنجا ز سـر صبـر تـو را او بـه سـرصـدر نشانـد

دگراو برتو ببندد همه درهاوگذرها ره پنهـان بگشـايدكه كـس آن راه نداند

نه كه قصاب به خنجرچوسرميش ببرد نهلد كشتـه خود را كشـد آنـگاه كشانـد

چودم ميش نماندبه دم خودكندش پر تو ببين كاين دم رحمن به كجاهاست رساند

به مثل گفته ام اين راودگرنه كرم او نكشـد هيچكسـي را و ز كشتـن برهـانـد

جملگي ملك سليمان بيكي موربه بخشد بـدهـد هـر دو جهـانـي و دلـي را نرمـانـد

دل من هر دو جهان گشت و مثالش بـه كـه مانـد ، بـه كـه مانـد ، به كه مانـد

هله خاموش كه شمس الحق تبريزازين مي همگـان را بچشـانـد ، بچشـانـد ، بچشـانـد

مراد از هر ديار كه باشد خرقه اش خرقه احمدي است و خاكسار آن آستانه سرمدي و اوست كه جز از حق از هيچكس مدد نگيرد و جز احد به كسي نيانديشد .

گـر ز بغـداد و هـري يـا از ري انـد بــر مــزاج آب و گــل نســل وينـد

شاخ گل هرجا كه مي رويدگل است خم مي هر جا كه مي جوشد مل است

گر ز مغـرب بـرزنـد خـورشيـد سـر عيـن خورشيـد اسـت نـي چيـز دگـر

هـر چـه دارنـد از ثـريـا تـا ثـري مـي سپـارد ايـن يكـي بـا ديـگـري

پـس بـهـر دوري ولـي قائـم است آزمـايـش تـا قـيـامـت دائـم اسـت

( مولوي )

نظر و توجه پير راز و رمز پيروزي مريد است پس مريد بايد در رضايت مراد بكوشد چون رضايت او رضايت خداست و پيوسته از انفاس قدسيه مراد همت طلبد .

مريد بايد اسرار پير را پوشيده دارد و هر كرامت و رقعه اي كه مراد پنهان كند چون بر آن آگاهي يافت فاش نسازد .

هر كسي را سر حق آموختند مهر كردند و دهانش دوختند

مولانا ميفرمايد :

عارفان كه جام حق نوشيده اند رازها دانستـه و پوشيـده انـد

سر غيـب آن را سـزد آموختـن كه ز گفتن لب تواند دوختن

يكي از مريدان حضرت جنيد رحمت الله عليه برايشان در جواب سئوالات اعتراض مي نمود حضرت جنيد فرمود : فن لم تومنو الي فاعتزلون

يعني : اگر به من ايمان نداريد از من جدا شويد .

مريد بايد در حضور پير ترك نار و نخوت نمايد و به نياز و فروتني و افتادگي و عجز و انكسار گرايد و پيوسته آسايش مراد را بر آسايش خود ترجيح دهد . ( خداوند كريم در سوره عنكبوب آيه 69 ) ميفرمايد :

( والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا ) يعني :كسانيكه در راه ما كوشش ميكنند راههاي خود را بآنان نشان ميدهيم .

هركس از كوي تو اي شوخ ستمگر گذرد شرط اول آنست كه از سر گذرد

مريد بايد پيوسته منت پذير پير باشد و بداند بهنگام خود آنچه نصيب داشته است باو خواهند داد و در صحبت كردن در حضور پير ابتدا طلب توفيق ادب از حق را بنمايد و سپس لب به سخن بگشايد .

ايـن رسـولان ضـميـر راز جـو مستمـع خواهنـد اسرافيل خو

نخوتي دارند وكبري چون شهان چاكري خواهند از اهل جهان

تـا ادب هـاشان بجـا گـه نادري از رسـالتشـان چگونه برخوري

پس اين راه بي مدد و عنايت حق طي نگردد و فيض است آمدني نه آموختني ،اين عنايت نصيب با سعادتي است كه حق بذر ( يجيهم ) در زمين

دل او پاشد و به هدايت استادي كامل زمين استعداد ( يحبونه ) را آبياري كند ، باشد كه درخت سر سبز كمال انسانيت سر به هواي هويت رساند .

گرچه وصالش نه بكوشش دهند آنقدر اي دل كه تواني بكوش

زيرا اگر چه نه هر كس كه دويد گور گرفت ، اما هر كه گور گرفت دويد .